Torasik Çıkış Sendromu
Torasik çıkış sendromu(TÇS), ismini köprücük kemiği ile 1. kaburganın arasındaki boşluktan alır. Bu dar geçiş yolu kola giden ana damarlar, ana sinirler ve bazı adeleler tarafından doldurulur. Ana damarlar göğüs kafesinden, ana sinirler omurdan ayrılırlar. Bu dar geçişi kullanarak koltuk altından kola doğru devam ederler.
Torasik çıkış sendromu, bu aralıkta veya çıkışında damar ve/veya sinirlerin basıya uğraması sonucu çıkan rahatsızlıkların bütününe verilen addır.
Torasik çıkış sendromu neler neden olabilir?
Torasik çıkış sendromu yaralanma, hastalık veya doğuştan olan bozukluklar nedeniyle olabilir. Kötü duruş pozisyonu, şişmanlık bu hastalık belirtilerini belirginleştirir. Göğüs kökenli omuz kasları köprücük kemiğini yerinde tutacak kadar kuvvetli değilse köprücük kemiği aşağı doğru çöker ve damar-sinir basısına neden olabilir. Doğuştan fazla kaburga, boyun kasları bozukluklarında TÇS nedeni olabilir.
Torasik çıkış sendromunda belirtiler nelerdir?
Belirtiler atardamar,toplardamar veya sinirlerden hangisi bası altında kalmışsa bu yapıya ait belirtiler görülür.
Boyun ve kol ağrısı, kolda uyuşma ve hareket kusurları TÇS’de en sık rastlanan bulgulardır.
Atardamarın sıkışması sonucu kollarda erken yorulma, soğukluk ve uyuşmalar ortaya çıkar.
Toplardamarın sıkışması sonucu ağrı, kolda şişme ve kolda morarma şeklinde renk değişikliği ortaya çıkabilir. Kollarda yorulma özellikle ellerin yukarıda olduğu çalışmalar sırasında çok belirgindir ve hasta böyle bir çalışma düzenini hiçbir şekilde gerçekleştiremez.
Damar basılarında kola ve ele giden kan miktarı azalır. Buna bağlı olarak o kol ve elde soğukluk, çabuk üşüme, çabuk yorulma şikayetleri olur. Muayenede o kolda tansiyon daha düşük, nabız daha hafif alınabilir. Bu yakınmaların şiddeti bası miktarı ile doğru orantılıdır.
Sinir basılarında boyun hareketleri ile değişebilen net tanımlanamayan ağrılar olur. Bu ağrılar boyun omuz kol ve ele yayılabilir.
Hem damar hem de sinir basısı varsa bulgularda beraber ve yakınmalar oldukça karışık hale gelir.
Torasik çıkış sendromunda tanı nasıl konulur?
Torasik çıkış sendromunda sinirlerin sıkışması %90 oranda görülürken,damarların sıkışması ihtimali %10 oranındadır.O yüzden önce sinirlere ait tetkikler ile başlanılır. Teşhis koyma arayışları sonuçsuz kaldığında damarlara yönelik değerlendirmelere başvurulabilir.
Damarsal kaynaklı TÇS’dan şüphe edilen durumlarda yapılacak şu basit damar testi ayrıntılı damar tetkiklerine karar verilirken önemli katkılar sunabilir.;
Omuzlar ve dirsekler 90 derece bükük durumda iken 3 dakika süre ile ellerini hiç durmadan açıp kapatması istenir. Damarların sıkışmasına bağlı bir durumda kollara giden kan akışının azalması sonucu kaslarda erkenden yorulma ve güç kaybı olur.(Adson testi) Bu nedenle testi yarıda bırakmak zorunda kalanlarda damarsal nedenli TÇS vardır diyebiliriz.
Daha ileri tetkik için atar ve toplar damarların radyolojik incelemelerin yapılması gerekebilir. Bilgisayarlı tomografi ile sıkışıklığa neden olan bantın varlığı gösterilebilir. Manyetik rezonans yumuşak dokuları daha iyi göstererek tanıya yardımcı olabilir.
Kollarda uyuşukluğun hakim olduğu durumlarda kas ve sinirleri elektrosu olarak isimlendirilen EMG (elektromiyografi) incelemesi yapılmalıdır.
Torasik çıkış sendromu nasıl tedavi edilir?
TÇS olan hastaların büyük kısmı cerrahi olmayan fizik tedavi, diyet ve ilaçla tedavi edilebilirler.
Fizyoterapi ile omuz çevresi kaslarını kuvvetlendirerek köprücük kemiğinin daha iyi desteklenmesi sağlanarak bası azaltılır.
Antienflamatuar-antiromatizmal ilaçlar ağrının azalmasına yardımcı olur.
Kilo verilmesi sonucunda bu bölgedeki yağ dokusunun azalması zaten dar olan kanalın genişlemsine neden olur
Yukarıdaki önlemlere rağmen 3 ay içinde belirgin iyileşme bulguları yoksa cerrahi tedavi önerebilir. TÇS nedenine göre cerrahi tedavi seçilir. İyi bir cerrahi tedavi sonrası tüm yakınmalar ortadan kalkar.
